ჩვენ ღრმად გვწამს და გვჯერა, რომ თავისუფალ სამყაროში თავის დამკვიდრება და ქვეყნის სამშვიდობოს გაყვანა ქართველი ხალხის ისტორიული მისიაა.
იმისათვის, რომ უზრუნველვყოთ ქართველი ხალხის უსაფრთხოება, საქართველო NATO-ში უნდა გაწევრიანდეს, ხოლო გაწევრიანებამდე მჭიდროდ უნდა ითანამშრომლოს NATO-სა და ევროკავშირის ქვეყნებთან, რათა საბოლოოდ დავაღწიოთ თავი რუსულ ოკუპაციას და გავხდეთ თავისუფალი სამყაროს სრულფასოვანი წევრი.
დღეს საქართველო თავდაცვისუნარიანობის თვალსაზრისით რეგიონში ყველაზე სუსტ მდგომარეობაშია. საქართველო არა მხოლოდ რუსეთსა და თურქეთს, არამედ სომხეთსა და აზერბაიჯანს ჩამოუვარდება ცოცხალი ძალის, თავდაცვის ბიუჯეტის, არტილერიის, ტანკების, საბრძოლო თვითმფრინავებისა თუ ჰაერსაწინააღმდეგო სისტემების რაოდენობით.
ამასთან, პრობლემურია თავდაცვის არსებული ბიუჯეტის ხარჯვაც, რომლის 90%-იც სამსახურებრივი, წოდებრივი სარგოსა და სახელფასო დანამატებში იხარჯება, შესაბამისად, მცირე რესურსი რჩება არმიის გადაიარაღებისთვის და თანამედროვე სამხედრო ტექნიკის შესაძენად.
თავდაცვის კონცეფციის შესამუშავებლად ჩვენ მაგალითად ავიღეთ ფინეთი, რომელიც არა იდენტური, თუმცა შედარებადი საფრთხის წინაშე იდგა საბჭოთა რუსეთის სახით. ჩვენი ხედვით, საქართველოს თავდაცვის ბიუჯეტი უნდა გაიზარდოს მშპ-ის 6%-მდე, 2,5 მილიარდ დოლარამდე, თუმცა მხოლოდ ეს საკმარისი არ იქნება ვითარების შემოსაბრუნებლად.
არსებული სავალდებულო სამხედრო გაწვევის სისტემის ნაცვლად უნდა გატარდეს სამართლიანი, საყოველთაო სარეზერვო სისტემის რეფორმა, რომელიც თავდაცვის სისტემების მდგრადი განვითარების შესაძლებლობას მოგვცემს. საქართველოს ყველა მოქალაქეს, რომელიც შემთხვევითი პრინციპით შეირჩევა, განურჩევლად რელიგიური კუთვნილებისა, ექნება ვალდებულება, ჩაერთოს ქვეყნის თავდაცვისუნარიანობის გამტკიცებაში.ეროვნულ რეზერვში მოქალაქეები სამთვიან საბაზისო წრთვნას გაივლიან და გადამზადებაში დახარჯულ დროს მათ სახელმწიფო აუნაზღაურებს.
სისტემა წელიწადში არაუმეტეს 10,000 რეზერვისტს გადაამზადებს, საბოლოოდ ეროვნულმა რეზერვმა მოსახლეობის 5-დან 8%-მდე პერსონალი უნდა მოიცვას.
დღევანდელი კანონმდებლობით, მოქალაქე, რომელსაც რელიგიური მრწამსი ძალის გამოყენებას უკრძალავს, ალტერნატიულ სამხედრო სამსახურს გადის, თუმცა კანონი არ აზუსტებს ალტერნატიული სამხედრო სამსახურის ფორმას და შინაარსს, რაც უთანასწორო მდგომარეობაში აყენებს რელიგიური და არარელიგიური მრწამსის მქონე მოქალაქეებს (მაგ. პაციფიზმი).
თუ მოქალაქეს რელიგიური თუ არარელიგიური მრწამსი ძალის გამოყენებას უკრძალავს, მან უნდა გაიაროს იმგვარი ალტერნატიული სამსახური, რომელიც ღირებული და აუცილებელია ქვეყნის თავდაცვითუნარიონობისთვის. ასეთია: სანიტარი, საინჟინრო, მეხანძრის, სამაშველო სამსახური და ა.შ.
იმისთვის, რომ ეროვნულ რეზერვში გაწვევისგან თავის არიდების არაკეთილსინდისიერი მცდელობებისგან თავი დავიზღვიოთ, სისტემა უნდა ითვალისწინებდეს მოქალაქის მხოლოდ იმგვარ მდგომარეობას, როგორიცაა სამედიცინო გამონაკლისი, მენტალური ჯანმრთელობის პრობლემა და სხვა ნებისმიერი ლეგიტიმური მიზეზი, რომლებიც მოქალაქეს რეზერვში ეფეტური მსახურების შესაძლებლობას ართმევს.
საქართველოს უსაფრთხოების სამსახურებისთვის სამართალდამცავი სტრუქტურების უფლებამოსილებების მინიჭება ზრდის ძალაუფლების გადაჭარბების და ბოროტად გამოყენების რისკს. ამჟამინდელი კანონმდებლობით, უსაფრთხოების სამსახურს აქვს აღმსასრულებელი ფუნქცია - დანაშაულის ჩადენაში ბრალდებულ და დამნაშავე პირთა დაკავებისა და დანაშაულზე დაკავებულ პირთა დროებითი მოთავსების იზოლატორში მოთავსების უფლება. ეს ზრდის ძალაუფლების გადამეტებისა და მოქალაქეთა უფლებების დარღვევის რისკებს.
ძალაუფლების ჭარბი კონცენტრაციისა და ძალაუფლების ბოროტად გამოყენების სისტემურად შესაზღუდად უსაფრთხოების სამსახურებს უნდა ჩამოერთვათ ან მნიშვნელოვნად შეეზღუდოთ აღმასრულებელი ძალაუფლება და დაევალოთ სამართალდამცავ ორგანოებთან თანამშრომლობა. ამ რეფორმით უსაფრთხოების სამსახურების მთავარი ფუნქცია, ერთი მხრივ, სადაზვერვო ინფორმაციის შეგროვება, ანალიზი და მათი შესაბამისი სამსახურებისთვის მიწოდება, ხოლო მეორე მხრივ, საერთაშორისო ოპერაციების წარმოება იქნება. ამასთან, ძალაუფლების გადაჭარბებისა და ბოროტად გამოყენების რისკების გათვალისწინებით, აღნიშნული სადაზრვერვო ინფორმაციის სასამართლოში მტკიცებულებად გამოყენება უნდა შეიზღუდოს.
ერთ სტრუქტურაში ძალაუფლების ჭარბი კონცენტრაცია, არასაკმარისი გამჭვირვალობის პირობებში, არა მხოლოდ ძალაუფლების ბოროტად გამოყენების რისკებს ზრდის, არამედ დაზვერვის სისტემის ეფექტიანობასაც ძირს უთხრის.
უსაფრთხოების ერთ სტრუქტურაში ძალაუფლების ჭარბი ცენტრალიზება ართულებს სადაზვერვო მასალის შეგროვებისა და ანალიზის პროცესს, რაც, თავის მხრივ, სადაზვერვო ინფორმაციის ნაკლოვანებას განაპირობებს და მნიშვნელოვანი შესაძლებლობების ხელიდან გაშვებისა და არაადეკვატური საპასუხო ქმედებების რისკს ქმნის.
არაეფექტური ბიუროკრატიული პროცესის გათვალისწინებით, დიდ ორგანიზაციებს აკლიათ მოქნილობა და დროული რეაგირების რესურსი.
არსებული თავკომბალა სისტემა უნდა ჩანაცვლდეს ექვსი პროფილური სააგენტოთი: საგარეო დაზვერვა, კონტრდაზვერვა, სამხედრო დაზვერვა, ანტი-ტერორისტული, ძალადობრივი ჯგუფებისგან სამოქალაქო თავისუფლებების დაცვისა და საერთაშორისო ორგანიზებული დანაშაულის წინააღმდეგ ბრძოლის სააგენტოები.
თითოეულ სააგენტოს უნდა ჰყავდეს ხელმძღვანელი, რომელიც შესაბამის სამინისტროებს დაექვემდებარება. შედეგად, გამიჯნული იქნება პოლიტიკური და ტექნიკური თანამდებობები. მინისტრები ანგარიშვალდებულნი იქნებიან პარლამენტთან და მიიღებენ მონაწილეობას უსაფრთხოების სამსახურების პოლიტიკის დაგეგმვაში, ხოლო სააგენტოების უშუალო ხელმძღვანელებს ანალიტიკური და ოპერაციული დავალებების შესრულება დაევალებათ.
არსებული სისტემის პროფილური სააგენტოებით ჩანაცვლებით, გაიზრდება უსაფრთხოების სამსახურების ეფექტიანობა. თითოეულ სააგენტოს ექნება მკაფიო, გამოკვეთილი ამოცანები, რაც რესურსისა და ძალისხმევის ეფექტურ გამოყენებას შეუწყობს ხელს.
დაზვერვის ინფორმაციის წყაროების ამგვარი დივერსიფიკაციით ჩვენ მივაღწევთ ნაკლებად პოლიტიზირებულ, მეტად დაბალანსებულ და მეტად ეფექტურ უსაფრთხოების სისტემას.
